OPINIE De oorzaken van voedselverspilling zijn eenvoudig. Producenten en consumenten kunnen er dus iets aan doen. Dat is tijd ook.
Jaarlijks wordt in Nederland 40 procent van al het geoogste, geslachte, gebakken, gefabriceerde, gepureerde en verpakte voedsel weggegooid. In plaats van in onze maag, komt het eten terecht in de afvalbak van de supermarkt of in de vuilnisbak thuis. De oorzaken van deze grootschalige voedselverspilling zijn allerminst complex en dus is het tijd dat we hier iets aan doen.
Anders dan vaak wordt gedacht, wordt het grootste deel van het voedsel niet weggegooid door de supermarkten, maar bij de consumenten thuis. Ze kopen ruim in en nemen de houdbaarheidsdatum (THT-datum) te letterlijk. Ook in de agrarische sector wordt veel weggegooid: producten die niet de juiste vorm of grootte hebben, komen in het beste geval in diervoer terecht of verdwijnen in de vergister. Het weggooien van zulke grote hoeveelheden voedsel is doodzonde. Daarmee zijn namelijk ook de grondstoffen, arbeid en energie die in het productieproces zijn gestopt, voor niks geweest.
Slordige consument
Er zijn veel verschillende redenen aan te wijzen voor de grootschalige en onnodige voedselverspilling. Zo is er de regelgeving: uit angst voor claims zijn voedselproducenten erg voorzichtig met de houdbaarheidsdatum. Terwijl producten nog dagen, weken, maanden en soms zelfs jaren eetbaar zijn, worden ze weggegooid omdat de THT-datum is overschreden. Daarnaast komen boeren, deels door regelgeving, deels door de voorkeur van de consument voor bijvoorbeeld 'rechte' komkommers, niet van hun producten met een afwijkende vorm af. Consumenten zijn bovendien slordig: wellicht komt het door de lage prijs van voedselproducten in het algemeen, maar een groot deel van de wekelijkse aankopen komt, soms zelfs ongeopend, in de vuilnisbak terecht.
In het licht van een almaar stijgende wereldbevolking en een toenemende vraag naar voedsel, is het onbegrijpelijk dat we voor miljarden euro's per jaar aan voedsel naar de afvalberg brengen. In zekere zin is het vinden van oplossingen tegen voedselverspilling 'laaghangend fruit'. Efficiëntere distributie, minder moeilijk doen over vreemd gevormde groenten en het aanpassen van houdbaarheidsdata vragen geen technologische doorbraken, maar gezond verstand. Maar blijkbaar is er geen economische drijfveer voor bedrijven om voedselverspilling tot kernpunt te maken. En is voedsel dusdanig goedkoop dat we ons weinig zorgen maken over wat we in de afvalbak kieperen.
Nationale campagne
Er is geen perfecte oplossing om voedselverspilling tegen te gaan. In alle schakels van de keten, van boer tot bord, is er behoefte aan een mentaliteitsverandering. Deze zomer neemt een aantal organisaties het voortouw om voedselverspilling op de kaart te zetten. Geïnspireerd door Feeding the 5K - een initiatief van de Brit Tristram Stuart die in Londen en Parijs grote no-waste diners organiseerde - wordt het initiatief genomen om op een dag in juni 5000 mensen voedsel te geven dat anders zou worden weggegooid. Je kunt die duizenden mensen gemakkelijk een gezonde maaltijd voorzetten van 'afval'. Met dit signaal geven we het startschot voor een nationale campagne tegen voedselverspilling.
In juni organiseren NCDO, Voedingscentrum, Stichting Natuur & Milieu, Wageningen Universiteit en de Youth Food Movement (YFM) 'Damn Food Waste' in Amsterdam. De locatie wordt later bekendgemaakt. Aanmelden kan al wel, op
Facebook.
Joris Lohman is voorzitter van de
Youth Food Movement
Bron:
Trouw